dinsdag 11 december 2018

Konikpaardenvlees met de kerst?

Inmiddels ben ik alweer 2 maanden terug van mijn “wild life immobilization cursus” in Zuid-Afrika. Wat een geweldige ervaring. Les krijgen van een echte oude rot in het vak, werken met zebra, gnoe, buffel, giraf, luipaard, krokodil en olifant. En laat dat laatste dier nu veel dichter bij ons Nederlandse “wildlife” probleem staan dan ik dacht. 



De oude rot waar ik het over heb is Cobus Raath. Jarenlang was hij medeverantwoordelijk voor het wildbeheer van het Krugerpark. Hij was als dierenarts betrokken bij de verplaatsing van grote hoeveelheden wilde dieren in het park. 

Het Krugerpark heeft ten doel een zo divers mogelijk wildbestand te herbergen en in beperkte delen mogen toeristen rondrijden en deze dieren bekijken. Deze biodiversiteit wordt de afgelopen jaren ernstig bedreigd door wanbeheer. Niet omdat de verantwoordelijken niet weten wat er moet gebeuren maar omdat hun handen gebonden zijn door ons, het publiek. Of beter gezegd door de publieke opinie. 

Feit is dat de olifantenpopulatie elk jaar groeit met 5 tot 7%. Feit is dat olifanten geen natuurlijke vijanden hebben en dat hun toename ten koste gaat van de meeste andere soorten in het park. In dit park ter grootte van heel Nederland wandelt een volwassen olifantenbul makkelijk binnen een maand 400 km op en neer. 


Tot 1996 werd de olifantenpopulatie op peil gehouden door elk jaar 5 tot 7% van de populatie af te romen. In het Engels heet dit “culling”. Een net woord voor afschieten. 

Het klinkt vreemd maar dit afschieten gebeurde op een zo diervriendelijk mogelijke manier. De dieren werden per familiegroep bijeen gedreven en door een groot aantal goed opgeleide jagers binnen een minuut geschoten. De dode (dus niet levend met veel stress in de vrachtwagen) dieren werden naar het slachthuis vervoerd en verwerkt. Hierbij ging het niet om oude of zieke dieren maar om hele familiegroepen. Dus van baby tot oude matriarch. 

Alleen zieke dieren afschieten zou onvoldoende resultaat betekenen en alleen oude dieren maakt een natuurlijke leeftijdsverdeling onmogelijk. De gedode dieren gingen niet verloren. Het vlees, huiden en het ivoor werden verkocht. De infrastructuur van slachthuizen waar de kadavers werden verwerkt, is nog steeds aanwezig. 

Met name het westerse publiek vond dit niet langer acceptabel en toen is er gekozen om de overtollige olifanten te herplaatsen. Een megaoperatie. Elk jaar moesten er 400 olifanten (5% van de toen aanwezige 8000 olifanten) verplaatst worden om de populatie op peil te houden. Dit moest als familiegroep. Een familiegroep omvat 15 tot 30 olifanten die in z’n geheel verplaatst moesten worden. Dit was toen al wat men het absolute maximum achtte. 4-6000 zou ideaal zijn voor dit gebied. 

In het eerste jaar werden er +/- 350 dieren verplaatst, in het tweede jaar 250, in het derde jaar 180, in het vierde jaar 100 en in het vijfde jaar wilde niemand meer olifanten hebben. Let wel - ze werden gratis weggeven en geleverd! 

Vanaf 2002 zijn er geen olifanten meer herplaatst of afgeschoten behalve dan de dieren die voor hun ivoor zijn gestroopt. Inmiddels is de populatie opgelopen naar 17-18000. En ook al is het park met een derde uitgebreid naar Mozambique is dit een onhoudbare situatie. En elk jaar komen er 1000 bij!

Zelf was ik 10 jaar geleden in het park en het verschil met nu is vreselijk. De olifanten vernielen alles en de andere soorten hebben steeds minder plek. De beheerders sluiten de kunstmatige waterbronnen in de hoop dat de populatie zich zelf in stand houdt. Helaas heeft dit voor de olifanten nauwelijks effect en is de biodiversiteit waar het park altijd bekend om stond steeds minder. 

 Waar hebben we dit toch eerder gehoord?

Alleen al om de populatie op peil te houden moeten jaarlijks 1000 dieren gedood worden en om deze terug te brengen naar een acceptabele hoeveelheid moeten er minimaal 10.000 dieren in het komende jaar gedood worden. Een onmogelijke opgave! 

Het afgelopen jaar heb ik de oververhitte discussie rond de Oostvaardersplassen met groot interesse gevolgd. Pas nu na mijn Zuid-Afrikaanse trip meen ik me hier uitgesproken over te moeten uitten met het risico door de “publieke opinie” verketterd te worden. In de opzet zijn er door de verantwoordelijken veel fouten gemaakt waar wij als dierenartsen ons al in een vroeg stadium over hebben uitgesproken. Er staat een hek omheen dus moet je beheren. 

Er gaat in dit gebied geen natuurlijk evenwicht ontstaan als je je er niet mee bemoeit! Met beheer kan je dit evenwicht proberen te benaderen maar wil je een echt natuurlijk evenwicht zonder dat wij ons er mee bemoeien dan moeten wij achter het hek en moeten we de dieren hun gang laten gaan.


Dit is de afgelopen jaren overduidelijk gebleken en als er niet binnenkort een groot deel van de grote grazers herplaatst of afgeschoten wordt (met paarden redelijk te doen maar met herten veel moeilijker en dan niet alleen de zieke en zwakke dieren maar een dwarsdoorsnede van de populatie) dan lopen we tegen de zelfde of ergere ellende aan als afgelopen jaar en verandert er niets. 

Helaas zit er nu niets anders op om eenmalig een groot deel van de dieren af te voeren. Op termijn zal herplaatsen van dit aantal overtollige dieren geen optie zijn, er zijn weinig andere plaatsen in Nederland waar zo veel wilde paarden vrij kunnen rondlopen en andere landen staan ook niet te trappelen om ze op te vangen. Zelfs niet als we ze gratis komen brengen. Kijk maar naar de olifanten in het Krugerpark.


Ik koop al jaren vlees van de Galloway-runderen van het Naardermeer. In andere natuurgebieden kan het dus ook. Waarom kan dat in de Oostvaardersplassen niet? 

Ik stel voor heckrund-, konikpaarden- en hertenvlees uit de Oostvaardersplassen te gaan eten met de feestdagen in plaats van de mensen die het probleem helpen op te lossen te verketteren... 

Ik wens iedereen fijne feestdagen en een gelukkig nieuwjaar!

Geen opmerkingen:

Een reactie posten